Niet eens met je ontslag? Dit zijn je rechten

Soms gaat ontslag op een prettige manier. Je baas doet een voorstel waar jij mee akkoord gaat, of jullie gaan goed uit elkaar door samen afspraken te maken. Soms lukt dat niet. Misschien ben je het helemaal niet eens met je ontslag en de reden die je baas geeft. Wat doe je dan?

Als je het niet eens bent met je ontslag… 

Onderteken niets als je niet akkoord gaat met je ontslag. Vertel dit ook aan je baas. Het is verstandig om een brief te sturen waarin staat dat je niet akkoord gaat. Je baas moet dan een ontslagprocedure starten. Hij heeft twee mogelijkheden:

• Hij vraagt een ontslagvergunning aan bij het UWV. Dit kan bij ontslag door langdurige ziekte, arbeidsongeschiktheid of geldproblemen in het bedrijf. Het UWV beslist of je ontslagen mag worden.      
• Hij vraagt een kantonrechter om je contract te ontbinden. Hij stuurt een verzoek waarin hij de reden van je ontslag uitlegt.

Het UWV en de rechter geven je allebei de kans om jezelf te verdedigen en te vertellen waarom je het niet eens bent met je ontslag. Dat nemen ze mee in hun beslissing.  

Wat kan je tegen je ontslag doen? 

Er bestaan verschillende soorten ontslag. Allemaal met andere rechten voor jou en voor je baas. Wat je kunt doen, hangt af van het soort ontslag en de reden van je ontslag.

Ontslag op staande voet 

Bij ontslag op staande voet stopt je contract meteen. Je baas hoeft vooraf geen toestemming te vragen aan het UWV of de rechter. Ook je opzegtermijn geldt niet. Ontslag op staande voet kan alleen met een dringende reden. Als jij je heel slecht hebt gedragen op je werk, bijvoorbeeld:    

• je hebt iets van je baas gestolen;
• je weigert je werk te doen en hebt daar geen reden voor;
• je hebt je baas of een collega bedreigd of mishandeld.

Wil je baas je om een dringende reden ontslaan? Dan moet hij dit meteen doen nadat hij die reden ontdekt en wanneer hij bewijs heeft. Hij moet je dan ook meteen vertellen waarom hij je ontslaat. Anders is ontslag op staande voet niet geldig. Denkt je baas dat je steelt, maar weet hij dat niet zeker? Dan mag hij dat eerst onderzoeken. Maar zodra hij bewijs heeft, moet hij je ontslaan.

Vraag altijd hulp  

Je baas mag de betaling van je loon meteen stoppen en hoeft geen transitievergoeding te betalen. Ook heb je geen recht op een WW-uitkering als er een geldige reden is voor ontslag op staande voet. Vraag daarom meteen hulp. Bijvoorbeeld bij je vakbond of rechtsbijstand. Een jurist weet welke rechten je hebt. Hij weet of je ontslag terecht is en welke stappen je kunt nemen. Zoals:

Niet akkoord gaan met je ontslag 

Stuur je baas een brief waarin staat dat je het niet eens bent met je ontslag. In die brief zet je ook dat je beschikbaar bent om te werken. Zorg ervoor dat je ook echt aan het werk kunt als je baas daarom vraagt. 

In gesprek gaan met je baas

Vraag of je in gesprek kunt met je baas. Samen of met een jurist. Misschien kun je in overleg normaal ontslag krijgen. In dat geval heb je wel een opzegtermijn, recht op een transitievergoeding en kans op een WW-uitkering.   

Naar de rechter 

Blijft je baas bij ontslag op staande voet? Dan heb je twee maanden de tijd om de rechter te vragen het ontslag ongedaan te maken. Die beslist dan of de ontslagreden geldig is. Je kunt de rechter ook om een vergoeding van je baas vragen.     

Ontslag tijdens je proeftijd  

Tijdens je proeftijd mag je werkgever je contract op elk moment opzeggen. Ook als je ziek bent. De reden voor ontslag mag heel klein zijn. Een keer te laat komen of niet bij het bedrijf passen bijvoorbeeld. Je baas hoeft geen toestemming te vragen aan het UWV of de rechter. Wel is hij verplicht je de reden te geven als je daar om vraagt.   

De proeftijd is er om te kijken of je bij elkaar past. De ontslagregels zijn daarom niet zo streng. Maar discriminatie mag nooit. Zwangerschap, geloof of geaardheid zijn bijvoorbeeld geen geldige reden. Denk je dat je baas niet eerlijk is? Dan kun je de kantonrechter vragen het ontslag ongedaan te maken.

Ontslag als je langdurig ziekt bent 

Heb je een vast contract en ben je een lange tijd ziek? Dan mag je werkgever je na twee jaar ziekte ontslaan. Hij moet je ontslag aanvragen bij het UWV. Het UWV stuurt je een kopie van die aanvraag en geeft je twee weken de tijd om aan te geven of je het wel of niet eens bent met je ontslag. Soms mogen jij en je baas nog op elkaar reageren.

Het UWV beslist uiteindelijk. Je baas mag je ontslaan als het UWV het eens is met de reden van ontslag. Daar kun je niets aan doen. Wel kun je twee maanden na je ontslag de kantonrechter vragen je ontslag te herstellen of om een vergoeding vragen.

Is het UWV het niet eens met de ontslagreden? Dan blijf je werken. Je baas moet dan de kantonrechter vragen om je contract te ontbinden.  

Ontslag door reorganisatie

Je baas heeft problemen en moet iets veranderen in zijn bedrijf. Hij gaat dan reorganiseren. Soms betekent dat dat jij je baan verliest. Misschien wel door een collectief ontslag van jou en meerdere collega’s.

Bij een reorganisatie mag je baas je niet zomaar ontslaan, hij moet eerst zijn best doen om je aan het werk te houden. Hij moet bijvoorbeeld:

• uitzoeken of er een andere functie voor je is;
• op zoek gaan naar werk op een andere plek binnen de organisatie;
• zorgen voor begeleiding tijdens het zoeken naar een baan bij een andere werkgever.

Moet je baas toch mensen ontslaan? Dan moet hij zich houden aan de ontslagvolgorde en het afspiegelingsbeginsel. Werknemers met functies die op elkaar lijken worden in 5 leeftijdsgroepen verdeeld. Ben jij in jouw groep de laatste die werd aangenomen? Dan ben je de eerste die ontslagen wordt.

Word je ontslagen en ben je het niet eens met je ontslag of de voorwaarden? Maak per brief bezwaar bij je baas. Je kunt met je baas onderhandelen over de voorwaarden. Komen jullie er niet uit? Maak dan binnen twee maanden bezwaar bij de kantonrechter.

Ontslag bij bereiken pensioenleeftijd

Je baas mag je ontslaan als jij de AOW- of pensioenleeftijd bereikt. Zonder toestemming van het UWV of de rechter. Hij moet zich wel aan de opzegtermijn houden. Soms staat in je cao dat je contract automatisch stopt als je de pensioensleetijd bereikt. Je baas hoeft dan niet officieel op te zeggen. 

Heeft je baas je aangenomen terwijl je de pensioenleeftijd al had? Dan moet hij wel toestemming vragen als hij je wilt ontslaan.

Elke situatie is anders. Deze tekst is een algemene voorlichting en geen persoonlijk advies. Voor persoonlijk advies en rechtshulp kun je terecht bij onze deskundige juristen.