Een sociaal plan bij reorganisatie: je rechten op een rij

Wat is een sociaal plan?

Een sociaal plan is een contract tussen je werkgever en de groep die praat namens het personeel: de vakbonden of de ondernemingsraad (OR). In een sociaal plan staan afspraken om de gevolgen van een reorganisatie voor jou zo goed mogelijk op te vangen. Afspraken over een sociaal plan vind je meestal terug in je cao.

Wat staat er in een sociaal plan?

In een sociaal plan staan vaak afspraken over:

• Het verdwijnen van arbeidsplaatsen
• Veranderingen van werkzaamheden of arbeidsomstandigheden
• Een eventuele transitievergoeding
• Begeleiden van werknemers naar een nieuwe baan bij een andere werkgever
• Pensioenopbouw na ontslag
• Wel of geen vrijstelling van werk
• Kosten voor outplacement (ontslagbegeleiding)
• Duur reorganisatie

De vakbond beoordeelt het voorstel van je werkgever. CNV kijkt altijd naar twee belangrijke punten in een sociaal plan:

1. Gedwongen ontslagen

We willen voorkomen dat je werkgever mensen ontslaat. Vallen er toch ontslagen? Dan zorgen we dat de gevolgen voor medewerkers verzacht worden.

2. Begeleiding naar nieuw werk

Worden er werknemers ontslagen? Het is niet de bedoeling dat zij op straat worden gezet. Wij vinden dat je werkgever ervoor moet zorgen dat ontslagen werknemers begeleid naar nieuw werk.

Wie sluiten een sociaal plan af?

Het afsluiten van een sociaal plan is niet wettelijk verplicht voor werkgevers. Toch staan er in veel cao’s afspraken over. Een sociaal plan opstellen en afsluiten is een kerntaak van een vakbond. Gaat jouw bedrijf reorganiseren? Dan vraagt het CNV je werkgever om een voorstel van een sociaal plan. Het plan geldt pas als vakbondsleden het plan goedkeuren. Het sociaal plan geldt dan voor alle medewerkers: leden van de vakbond én niet-leden. Het komt ook voor dat je werkgever een sociaal plan afsluit met de OR.

Wanneer is een sociaal plan bindend?

Het komt vaak voor dat een werkgever een sociaal plan afstemt met een vakbond of de ondernemingsraad. Maar dat is niet altijd zo. Je werkgever mag zelf ook een sociaal plan invoeren zonder overleg. In een aantal gevallen is het sociaal plan bindend.

Werkgever en vakbond sluiten een sociaal plan

Een vakbond keurt een sociaal plan pas goed als de vakbondsleden het plan goedkeuren. Dit kan door een referendum of tijdens een stemming op een ledenvergadering. Stemmen de leden niet in met het plan? Dan doet de vakbond dat ook niet. Stemmen de leden wel in? Dan is het plan bindend voor alle werknemers. Ook voor de niet-vakbondsleden. De vakbondsleden krijgen dus dezelfde rechten krijgen als werknemers die geen lid zijn van een vakbond.

Werkgever en ondernemingsraad sluiten een sociaal plan

Je werkgever kan zijn voorstel voor een sociaal plan voorleggen aan de OR van het bedrijf. Heeft de OR het recht om bindende afspraken te maken met je werkgever? Dan geldt het sociaal plan voor alle werknemers. Heeft de OR dit recht niet? Dan is het sociaal plan alleen een overeenkomst tussen de werkgever en de OR. Je hebt als werknemer nog steeds het recht om niet akkoord te gaan met het sociaal plan.

Werkgever maakt zelf een sociaal plan

Soms besluit een werkgever om zelf een sociaal plan op te stellen. Zonder de vakbond of de OR. Dit plan bevat dan een pakket aan maatregelen over de reorganisatie en voor het personeel. Dit plan gaat in als alle werknemers ermee akkoord zijn. Een sociaal plan dat alleen door je werkgever is opgesteld is niet automatisch bindend voor alle werknemers.

Niet akkoord met een sociaal plan

Ga je niet akkoord met het sociaal plan dat je werkgever voorstelt? Dan onderhandel je zelf met je werkgever over de ontslagvoorwaarden. Kom jullie er niet uit? Dan moet je werkgever een ontslagvergunning aanvragen bij het UWV. In dat geval gelden de wettelijke regels, zoals de transitievergoeding.