Overwerk

Voor overwerk, is geen specifieke wetgeving. Het aantal uren dat je mag werken is vastgelegd in de Arbeidstijdenwet. Afspraken over overwerk worden vaak in de cao geregeld. Is er geen cao van toepassing dan heb je alleen te maken met de regels uit de Arbeidstijdenwet. Zoek je eigen CAO om te kijken welke regels voor overwerk er op jou van toepassing zijn. 

• Volgens de Arbeidstijdenwet mag je maximaal 12 uur per dienst en 60 uur per week werken.
• In een periode van 4 weken mag je gemiddeld maximaal 55 uur per week werken
• per periode van 16 weken mag je gemiddeld 48 uur werken

De Arbeidstijdenwet

In de Arbeidstijdenwet staat hoeveel je per dag en per week mag werken en wanneer je recht hebt op pauze of rusttijd. Die regels zijn er met het oog op jouw gezondheid, veiligheid en welzijn, maar ook om werk, privé en zorgtaken met elkaar te kunnen combineren. De regels gelden voor werknemers van achttien jaar en ouder. Voor kinderen onder de 16 en jongeren van 16 en 17 jaar gelden aparte regels. Ook gelden enkele speciale regels voor zwangere of pas bevallen vrouwen. (bekijk brochure Arbeidstijdenwet op Slideshare)

Wanneer is er sprake van overwerk

Met een gemiddelde werkweek van 40 uur of lager zijn er mogelijkheden tot overwerk, zonder dat er problemen ontstaan met de arbeidstijdenwet. Overwerk kan bijvoorbeeld alle uren buiten het normale arbeidsrooster zijn, maar dat hoeft niet. Soms wordt het eerste kwartier of halve uur na de normale werktijd nog niet als overwerk gezien (tijd om het werk af te maken). Afspraken hierover kun je vinden in de cao. 

• Bij sommige werkzaamheden wordt overwerk gezien als onderdeel van je functie. Ook hierover moeten dan afspraken staan in de cao of in de arbeidsovereenkomst.
• Als langer werken niet te voorkomen is en de werkzaamheden niet kunnen wachten, mag je langer doorwerken. Je kan dan 1 keer per 2 weken maximaal 12 uur werken (ook in de nacht). Dit geldt bijvoorbeeld voor personeel in de zorg.
• Zo lang er geen sprake is van onvoorziene omstandigheden mag een werkgever een werknemer, over een periode van 16 weken, maximaal 48 uur per week laten werken.  
• Bij onvoorziene omstandigheden, die voor korte tijd afwijkingen van het reguliere arbeidspatroon noodzakelijk maken, mag de werkgever afwijken van de maximale arbeidstijden.
• Een werkgever moet bij het vaststellen van arbeidstijden in redelijkheid rekening houden met de persoonlijke omstandigheden van de werknemer (zoals zorgtaken).

Vergoeding van overwerk

In de meeste cao’s is bepaald dat overwerk (de uren boven je arbeidscontract) moet worden beloond in tijd en/of geld. Daarom is het verstandig om de gewerkte overuren goed vast te leggen. Hoeveel uur werk je extra en op welke uren gebeurd dat. Percentages voor gewerkte overuren verschillen naar gelang het aantal overuren en het tijdstip waarop wordt overgewerkt. Afspraken hierover kun je vinden in de cao.

Aanpassen van contracturen bij structureel overwerk

Als je structureel overwerkt, kan dat een aanleiding zijn om aanpassing van je contracturen te vragen. In zo'n geval kan het zogenoemde 'rechtsvermoeden van de arbeidsduur of arbeidsomvang' uitkomst bieden. Er wordt dan gekeken naar het aantal uren dat je gemiddeld per maand werkte in de afgelopen 3 maanden. Als de werkgever het niet eens is met het rechtsvermoeden, moet hij dit weerleggen. Hij moet bewijzen dat het overwerk tijdelijk is en dat uitbreiding van de arbeidsovereenkomst dus niet op zijn plaats is. Als je er samen niet uitkomt, beslist de rechter.

Let op

• Je moet zelf opletten dat de regels rond werk- en rusttijden worden nageleefd. Je kunt je werkgever aanspreken als dit niet gebeurt.
• Heb je vragen over overwerk? Kijk ook naar afspraken in je eigen cao.
• Ook kun je de ondernemingsraad informeren als jij het vermoeden hebt dat jouw werkgever de regels niet naleeft.
• Niet naleven van de arbeidstijdenwet kan ook gemeld worden bij de Inspectiedienst-SZW (de voormalige arbeidsinspectie). Dit kan telefonisch via 0800 5151 of digitaal. 

Kijk in je eigen CAO naar de regels voor overwerk of neem contact op met het CNV.