Oproep CNV: maak het Europese begrotingsbeleid sociaal en groen

Eisen aan overheidssubsidies en overheidsopdrachten

Als het aan de organisaties ligt, komen alleen bedrijven die prioriteit maken van de sociale en ecologische transitie in aanmerking voor subsidie of overheidsopdrachten. Deze bedrijven moeten aan de volgende eisen voldoen:

• Investeren in het om- en bijscholen van medewerkers;
• Naleven van arbeidsrechten, zoals het recht om lid te worden van een vakbond;
• Voorkomen van verslechteringen van arbeidsvoorwaarden;
• Waarborgen van informatie- en raadplegingsrechten van werknemers;
• Een klimaatplan ontwikkelen, waarin zij duidelijk maken hoe de CO2 uitstoot omlaag wordt gebracht en wat de invloed hiervan is op de werkgelegenheid.

Wat CNV betreft moeten de vakbonden een bestendige rol krijgen bij de klimaattransitie. CNV-bestuurder Jan Pieter Daems: ‘We staan voor een belangrijke opgave om te verduurzamen. Dat raakt de werkgelegenheid. Er verdwijnen banen en er komen nieuwe voor in de plaats. Werkend Nederland staat aan de basis van deze transitie. Het gaat dus om ons. Daarom moet er met de vakbonden worden gekeken hoe we die transitie op een sociale manier realiseren. Bijvoorbeeld door werknemers duurzaam te begeleiden van werk-naar-werk. Dat doen we nu al in de Regionale Mobiliteitsteams.’

Andere voorstellen

De organisaties doen, naast het stellen van eisen aan overheidssubsidies en overheidsopdrachten, andere voorstellen voor een sociaal en duurzaam Europees begrotingspact. Zo moeten de landspecifieke uitgaveregels ruimte bieden om te investeren in onderwijs, de kwaliteit van werk, een goede verzorgingsstaat en de vergroening van de economie. Ook is het belangrijk te bouwen aan het onderlinge vertrouwen tussen lidstaten, door regelgeving na te leven, bijvoorbeeld met onafhankelijk toezicht.

Daarnaast moet de Macro-Economische Onevenwichtighedenprocedure (MEOP), worden uitgebreid met sociale- en klimaatthema’s. Die maken namelijk grote impact op macro-economisch niveau. Het is essentieel om te waarborgen dat de klimaattransitie geen negatieve effecten heeft op sociale ontwikkelingen rondom werkgelegenheid. Lidstaten moeten maatregelen treffen bij het verwezenlijken van de Europese Pijler van Sociale Rechten. Dat is een actieplan, dat draait om de rechten voor een eerlijke en goed functionerende arbeidsmarkt.

Begrotingsbeleid

Op dit moment voldoet meer dan de helft van de EU-lidstaten niet aan de vereisten van het Europese begrotingsbeleid (de 3% schuld- en 60% tekortnorm). Lidstaten met meer dan 3% begrotingstekort, schuld dus, moeten moeilijke beslissingen maken om daaraan te voldoen. Over die regels wordt dus nu onderhandeld.

Het is essentieel dat de Europese begrotingsregels (het aflossen van) schulden houdbaar maken. Binnen deze regels moet er voldoende ruimte zijn voor investeringen in de sociale en groene transitie. Sociale en groene randvoorwaarden zijn noodzakelijk bij het Europese begrotingstoezicht. Alleen op die manier kan elke burger meekomen bij het uitvoeren van de Green Deal en het bereiken van alle klimaatdoelen.

De begrotingsregels hebben ook gevolgen voor de lidstaten zelf. Het zijn namelijk de EU-vereisten aan de nationale besteding van publiek geld. Het CNV en de andere organisaties roepen daarom op tot concrete sociale en groene eisen aan overheidsbestedingen en bij staatssteun aan bedrijven.