Zelfstandig ondernemer Eef Lanoye over pensioenopbouw

In 2011 gooit Eef Lanoye (46) na tien jaar loondienst bij de Gemeente Den Haag het roer helemaal om. Ze zegt haar baan als beleidsmedewerker op, verkoopt haar huis en gaat op reis. “Ik wilde reizen en schrijven. Deels als zzp’er aan de slag naast het schrijven voor mezelf, als freelance schrijver.” Pensioenopbouw schiet er in de opstartfase bij in. "Na mijn eerste grote klus werd ik, kort op elkaar, moeder van twee kinderen. Ik belandde na de geboorte van mijn tweede kind in een postnatale depressie. Mijn bedrijf stond op een lager pitje. Er was geen ruimte om pensioen op te bouwen." Haar herstel duurt jaren. Pas in 2018 maakt ze een herstart met de onderneming.

Doorstart

Die doorstart is veel professioneler dan het oorspronkelijke plan: naast freelance schrijver is Eef actief als schrijf- en storycoach. Ze ondersteunt particulieren bij het onder woorden brengen van hun levensverhaal of afscheid. Steeds meer richt ze zich op mede-ondernemers, om hun eigen ondernemersverhaal op papier te zetten. “Ik help mijn klanten bij het vinden van de juiste woorden, maar ook bij het schrijven van hun verhaal,” vat ze samen

Korte termijn

Een pensioen opbouwen is een uitdaging. Helemaal als zelfstandig ondernemer. Hoewel het wel haar intentie is, om te sparen voor haar oude dag, komt het daar niet van. Bij de start als zelfstandig ondernemer was de intentie : “Ik wilde direct pensioen opbouwen, zodra er financiële ruimte was.” In de praktijk is het daar (nog) niet van gekomen, omdat het lastig is de maandelijkse premies te betalen.

De eerste zorg voor Eef is de korte termijn. Ze heeft op dit moment nog geen arbeidsongeschiktheidsverzekering: als ze ziek is, heeft ze geen inkomsten. Daarvoor zou ze, net als een aantal zelfstandig ondernemers die ze kent, bij een collectieve verzekering willen aansluiten. Haar pensioen is de tweede zorg. “Pensioenopbouw is nu niet top of mind, puur omdat ik daar gewoon de financiële ruimte niet voor heb.”

Pensioenopbouw is nu niet top of mind. Ik heb er de financiële ruimte niet voor.
Eef Lanoye - schrijf- en storycoach op zelfstandige basis. Foto door Aimee Giles.

Lange termijn

Dat ontbrekende pensioen is soms een bron van zorg. Terugkeren naar loondienst, om wat zekerheid in de inkomsten te krijgen, is een optie waar ze wel eens over nadenkt. Van harte gaat dat niet: “Ik vind het heel moeilijk om terug in te keren in loondiensten mijn zelfstandigheid op te geven. Maar als het écht moet, dan moet het.” In het verleden is het vinden van werk lastig gebleken: “Ik ben moeder, boven de 40 én zzp’er… Bedrijven zitten daar toch niet op te wachten.” Toch heeft Eef zichzelf een doel gesteld. Ze wil aan het einde van 2022 een stabiel inkomen vergaren om werk te maken van haar arbeidsongeschiktheidsverzekering en pensioen. Lukt dat niet, dan gaat ze serieus kijken naar een (parttime) terugkeer naar loondienst.

Het belang van een pensioenvoorziening is duidelijk, vertelt ze. Het ontbreken van pensioenopbouw is voor haar dan ook geen keuze, maar noodzaak: “Dan zou ik bij wijze van spreken soms dus niet kunnen eten, omdat een groot deel van mijn inkomen naar pensioenopbouw gaat. Ik snap dat het belangrijk is, maar ik leef wel nú.” Zelf denkt ze dat het bieden van meer opties voor pensioenopbouw uitkomst kan bieden. Denk aan pensioenen met een lage instappremie die gaandeweg omhoog gaat, of met variabele premie. Zo kan pensioenopbouw ook voor zelfstandig ondernemers met een lager inkomen financieel toegankelijk zijn.