CNV in Europa en wereldwijd

CNV op Europees niveau

CNV zet zich stevig in om de belangen van onze leden zo goed mogelijk te behartigen. Ook op Europees niveau. Onze wet- en regelgeving rond werk en inkomen wordt steeds meer beïnvloed door ontwikkelingen en afspraken op Europees niveau. Denk bijvoorbeeld aan zaken als arbeidstijden, verlof, minimumloon, pensioenen en het recht op vakantie. Dat kan heftige gevolgen hebben voor de arbeidsmarkt in Nederland en voor de (financiële) positie van werkenden en gepensioneerden. Door ons vakbondswerk ook op Europees niveau te voort te zetten, hebben we invloed op de gevolgen van nieuwe afspraken in Brussel en Straatsburg.

Samenwerkingen en dwarsverbanden

Vanuit de sectoren zijn we actief in onderstaande Europese sector-koepels. Deze hebben toegang tot de Europese Commissie en de beleidsontwikkeling als het gaat om sociale dialogen. Daar zij er 40 van in de EU om in specifieke bedrijfstakken afspraken te maken op Europees niveau. Op overkoepelend niveau zijn we aangesloten bij de ETUC. Zij zijn ondertekenaar vanuit de werkenden/vakbonden van de Social Dialogue Pact. Hierin is overkoepelend de samenwerking en inspraak geregeld met de Europese Commissie volgens het Social Dialogue Action Plan.

ETUC

Op overkoepelend niveau is de European Trade Union Confederation, ETUC (of Europees verbond van vakbonden, EVV) een invloedrijke gesprekspartner binnen de Europese instituties. Binnen de ETUC werken 83 nationale vakbonden uit 36 landen samen. Naast vakbonden uit de 27 lidstaten van de Europese Unie zijn ook vakbonden uit Engeland en Zwitserland aangesloten, evenals vakbonden van kandidaat-lidstaten als Servië en Oekraïne. Verder zijn er 12 Europese vakcentrales aangesloten, zoals EFBWW, EFFAT, ETF, IndustriAll en Uni-Europe. Als vertegenwoordiger van al deze organisaties spreekt de ETUC namens 60 miljoen werkenden in Europa.

Binnen de ETUC is CNV lid van de Executive Committee. In deze vergadering van de aangesloten Europese vakbonden worden belangenbehartigingsacties en lobbyinzet gezamenlijk geformuleerd. Door het effectieve netwerk van de ETUC zijn we als CNV goed aangehaakt op de verschillende beleidsontwikkelingen in de Europese Unie.

De ETUC heeft een formele positie in de sociale dialoog-gesprekken in de Europese Unie. Het is de enige deelnemende vakbondsorganisatie aan de Social Dialogue Pact. Binnen de EU is de sociale dialoog een fundamenteel onderdeel van de Europese samenwerking. Het totale brede scala aan arbeidsmarktgerelateerde onderwerpen staat op de agenda. Voordat zij beleidsmaatregelen op sociaal gebied treft, móet de Europese Commissie de sociale partners raadplegen. Zo is dat vastgelegd in het EU-verdrag.

CESI: onderwijs, overheid, publieke diensten

CESI is een Europese samenwerkingsverband dat uit onafhankelijke vakbonden bestaat. In totaal heeft CESI meer dan 5 miljoen individuele leden en verenigt het 40 vakbondsorganisaties uit 20 Europese landen. Het is een kleine en wendbare organisatie, waarbinnen CNV een invloedrijke positie heeft. Op bestuurlijk niveau is CNV vertegenwoordigd in de dagelijkse leiding en het bestuur van CESI. Ook werkt een CNV-beleidsadviseur werkt direct samen met collega’s van CESI aan beïnvloeding van Europees beleid.

Hoewel CESI ook werkenden in private sectoren vertegenwoordigt, richt het zich net als CNV primair op de publieke sector. Daar vallen onder: centrale, regionale en lokale overheid, veiligheid en justitie, onderwijs en onderzoek, gezondheidszorg, postdiensten en telecommunicatie, defensie en transport. Binnen CESI behandelen we veel verschillende onderwerpen. Momenteel zijn dat bijvoorbeeld:

• de gevolgen van de coronacrisis op de arbeidsmarkt
• de toekomst van werk
• de positie van jongeren
• de emancipatie en rechten van vrouwen
• agressie en geweld
• kwaliteit van de publieke sector

Binnen CESI is CNV actief op verschillende niveaus. Er wordt gewerkt aan gezamenlijke sociale partnerprojecten, het uitwisselen van best practices, het beïnvloeden van EU-beleidsvorming en het onderhandelen over eigen sociale partnerovereenkomsten met betrekking tot werkgelegenheid en arbeidsvoorwaarden binnen de respectievelijke sectoren. De kernwaarden van CESI passen goed bij CNV. De organisatie verdedigt vakbondspluralisme en beschouwt onafhankelijkheid van politieke partijen als een leidend principe in haar werk. CESI streeft naar een Europees sociaal model gebaseerd op solidariteit en subsidiariteit.

ETF: transport, visserij

Voor de 230 Europese vakbonden en vakcentrales in de transport-sector is de EFT sinds 1998 actief. Zij vertegenwoordigen 5 miljoen leden in 41 landen. Onder deze koepel valt ook de visserij-sector.

Bijzonder voor de transportsector is het feit dat er Europese regelgeving voor deze sector geldt. Dit komt doordat transport zich kenmerkt als een grensoverschrijdende activiteit. Met deze regelgeving wil de EU zorgen dat goederen, diensten en mensen zich vrij en eerlijk binnen de interne markt kunnen verplaatsen. Europese regels zorgen ervoor dat vrachtwagens, schepen, treinen en vliegtuigen onder gelijke voorwaarden tussen landen kunnen opereren. Zo gelden er Europese rij- en rusttijden voor vrachtwagenchauffeurs, is er overal in Europa een tachograaf verplicht en zijn er Europese cabotage-regels[1]. De ETF onderhandelt met werkgeversorganisaties en Europese instellingen over deze regels.

EFBWW: bouw, hout

Voor de werknemers in de Bouw (bijv. metselwerk, beton, infrastructuur),

Houtindustrie (timmerwerk, meubelindustrie, houthandel) en Bosbouw onderhandelt de EFBWW op Europees niveau over arbeidsvoorwaarden, veiligheid, werkgelegenheid en duurzaamheid. Zij telt 77 aangesloten bonden uit 36 landen, die samen 1,5 miljoen werknemers vertegenwoordigen.

De EFBWW werkt aan een bouwplaats-ID, bestrijding van arbeidsmisstanden en kortere onderaannemingsketens.

EFFAT: landbouw, voedselproductie en toerisme

De European Federation of Food, Agriculture and Tourism Trade Unions is een Europese federatie van vakbonden die werknemers vertegenwoordigt in sectoren zoals: landbouw, voedselproductie, horeca, toerisme. Opgericht in 2000, vertegenwoordigt deze koepel meer dan 120 nationale vakbonden uit 37 landen in Europa.

Op Europees niveau verdedigt de EFFAT de belangen van 2,6 miljoen werkenden in deze sectoren bij de EU, werkgeversorganisaties, en internationale instellingen rond thema’s als arbeidsrechten, sociale dialoog, gendergelijkheid, duurzame landbouw en eerlijke lonen.

WOW: diensten

Van oudsher is de WOW gericht op de dienstensector, maar inmiddels is het werkveld verbreed door de komst van nieuwe leden. Deze vakbondskoepel is een internationale vakbondskoepel die zich ten doel heeft gesteld om de belangen van werkenden te behartigen vanuit de sociaalchristelijke waarden.

De organisatie zet zich in voor kleine internationale projecten, ter versterking van vakbondsopbouwwerk in Europa en verder over de Nederlandse grens heen. De kennisdeling in dit netwerk is gericht op de zachtere onderdelen van ons vakbondswerk, zoals werkgeluk, rouwverlof ed. Maar ook hardere onderwerpen als sociale dialoog vanuit onze waarden en aandacht voor generatie Z komen aan de orde. Dat past goed bij het karakter van CNV.

Binnen de WOW-Europa heeft CNV een belangrijke positie met twee bestuurszetels en de uitvoerend secretaris.

World Union of Catholic Teachers (WUCT/UMEC): onderwijs

WUCT is een wereldwijde vereniging voor katholieke leraren, met sterke banden met het Vaticaan. De organisatie richt zich op ondersteuning van landelijke katholieke lerarenverenigingen via beroepsinhoud en algemene onderwijsaangelegenheden betreffende kwaliteit en lerarentekorten. Ze werkt samen met UNESCO aan inzet op het vlak van SDG 4. Binnen de WUCT wordt gewerkt aan vakinhoudelijke ontwikkeling, opdat onderwijs niet alleen basisvaardigheden leert aan kinderen maar hen ook begeleidt in ‘menswording’. CNV neemt actief deel aan de Europese en wereldwijde bijeenkomsten. Hierover vindt ook afstemming plaats met de NKSR en Verus.

IndustriAll Europe: industrie

I

IndustriAll is een wereldwijde koepel van vakbonden die werknemers in de industrie, mijnbouw en energie en industrie. De Europese federatie werkt samen met nationale vakbonden in Europa om de collectieve belangen 7 miljoen werkende mannen en vrouwen te verdedigen.

Binnen deze koepel zijn 200 nationale vakbondsleden in 39 Europese landen. Als CNV werken we in deze koepelorganisatie samen, met als doel de krachten en complementariteit te bundelen en te optimaliseren om de rechten van de werknemers in onze industrieën en sectoren beter te beschermen en te bevorderen. Actuele thema’s zijn gendergelijkheid en de positie van werkenden in de overgang naar een groenere economie (just transition).

Uni-Europa: dienstverlening (kappers)

Binnen Uni-Global waken we over de rechten van kappers in het Europese beleid. Dit is een apart onderdeel van Uni-Europe waarin meerdere sectoren in de dienstverleningssectoren zijn verenigd. Speciale aandacht gaat uit naar veilig werken, waardoor ook regelgeving voor bescherming tegen cosmetica producten succesvol behouden is.

CNV Wereldwijd

CNV is lid van de internationale vakbondskoepel ITUC. Het lidmaatschap met de ITUC is sterk verbonden met de ILO (International Labour Organisation) en de jaarlijkse ILC (ILO-conference). Ook zorgt het ITUC-lidmaatschap voor vakbondslegitimiteit op het internationale podium.

ILO

Binnen de International Labour Organisation (ILO) werken werknemers, werkgevers en regeringen uit alle landen over de hele wereld samen. Tijdens de jaarlijkse conferentie (ILC) wordt gewerkt aan ILO- verdragen.

Onze inspanningen op nationaal niveau krijgen meer kracht door de internationale verdragsafspraken vanuit de ILO.

De deelname aan de ILC (International Labour Conference) in Geneve versterkt de positie van de Nederlandse vakbondsinzet op internationaal niveau. CNV neemt deel aan de ILC op uitnodiging van de Nederlandse regering, die ook de kosten van deelname vergoedt.

ITUC

De ITUC (Internationaal vakbondsverbond) heeft in de ILO-processen een bijzondere rol. De ITUC levert een verbindende inzet op internationale schaal en ondersteunt de internationale inzet van vakbonden uit de hele wereld. Deze organisatie ondersteunt CNV bij de diverse informatievragen van de ILO, zodat in deze ILO-onderzoeken de vakbondsthema’s goed naar voren komen.

Ook neemt de ITUC een actieve rol op zich in internationale vakbondsaangelegenheden, door deze aan te dragen voor de ‘ILO-rechtbank’ de CAS-commissie (Committee of the Application of Standards). De CAS commissie van de ILO is een belangrijk platform om overheden aan te spreken op het schenden / niet naleven van ILO conventies, zoals schending van vakbondsvrijheid.

CNV Internationaal

Solidariteit met collega’s wereldwijd waar arbeidsrechten minder goed geregeld zijn, is een belangrijk uitgangspunt voor CNV. CNV Internationaal is onze internationale tak: de ontwikkelingsorganisatie van vakbond CNV. CNV Internationaal is nauw verbonden aan CNV, maar is zelfstandig als een stichting met eigen bestuur en programma’s. CNV Internationaal zet zich al sinds 1967 in voor “eerlijk werk”. Via projecten van CNV-Internationaal leiden we vakbondscollega’s wereldwijd op tot constructieve, stevige onderhandelingspartners in hun eigen land. We versterken de stem van werkenden in een kwetsbare positie, met speciale aandacht voor jongeren en vrouwen.

Onze internationale solidariteit is gericht op internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen, sociale dialoog en arbeidsomstandigheden in Latijns-Amerika, Afrika en Azië. Door in cao’s geld te reserveren voor vakbondsprojecten, levert CNV een concrete bijdrage aan beter werk wereldwijd en door te werken aan de volgende thema’s:

Arbeidsrecht en leefbare lonen wereldwijd

Wereldwijd verdienen miljoenen mensen onvoldoende om in hun basisbehoeften te voorzien. Een leefbaar loon is essentieel om armoede, ongelijkheid en kinderarbeid tegen te gaan. Toch kunnen veel mensen in internationale productieketens, zoals die van kleding, palmolie en metalen, nauwelijks rondkomen. CNV Internationaal werkt aan leefbare lonen in verschillende projecten, bijvoorbeeld in de textielindustrie in Cambodja en in palmolieproductie in Indonesië.

Veiligheid en gezondheid op het werk wereldwijd

Veilig en gezond werk is essentieel voor duurzaam en verantwoord ondernemen. In sectoren zoals de mijnbouw, werken mensen soms zonder goede beschermmaterialen, of hebben ze langdurig last van te veel stof en geluid. CNV Internationaal versterkt lokale vakbonden met trainingen, advies en kennis zodat ze voor werknemers op kunnen komen. De Fair Work Monitor, een tool die data bij werknemers ophaalt, maakt misstanden en risico’s zichtbaar. CNV Internationaal werkt binnen dit thema op verschillende projecten, zoals in de metaalsector in Bolivia en Peru en in de nikkelindustrie in Indonesië.

Vrouwenrechten wereldwijd

Overal ter wereld krijgen meisjes en vrouwen op de werkvloer te maken met geweld, intimidatie en discriminatie. Daarnaast verdienen vrouwen in veel gevallen nog altijd minder dan mannen voor hetzelfde werk. CNV Internationaal werkt in verschillende projecten aan betere rechten voor vrouwen. Zo steunen we in Benin de opzet van een gratis telefoonlijn voor vrouwen die te maken krijgen met geweld en intimidatie op de werkvloer. En we werken aan veiligere werkomstandigheden voor (zwangere) vrouwen in de nikkelindustrie in Indonesië.