Thuiswerken: zo veel mensen zo veel meningen

Bijna iedereen herinnert zich nog wel het moment dat de eerste lockdown in de coronaperiode werd aangekondigd door voormalig premier Mark Rutte. Nog nooit werden zoveel werknemers gedwongen om thuis te werken. Waar het eerder misschien niet mocht van werkgevers, bleek het opeens toch mogelijk. Volledige werkplekken werden ingericht aan de keukentafel. Met wat mazzel kon een kamer worden getransformeerd tot kantoortje. Maar 5 jaar na corona zien steeds meer werkgevers liever hun personeel weer op kantoor.

Vaker naar kantoor

Vorige maand deed CNV onderzoek naar thuiswerken. Van de 1.200 respondenten gaf een derde aan dat hun werkgever kritischer tegenover het thuiswerken stond dan een paar jaar geleden. 30% Ervaart minder vrijheid op dit punt. Ook vorig jaar was er in een CNV-enquête al een trend zichtbaar dat werknemers vaker op kantoor moeten komen van hun werkgevers.

Minder ziekteverzuim

Uit het nieuwe onderzoek blijkt verder dat thuiswerken helpt tegen ziekteverzuim: 77% werkt bij ziekte op een lager pitje door en 60% meldt zich minder ziek als thuiswerken een optie is. Zelf de werklocatie bepalen, zorgt bij driekwart van de ondervraagden voor minder werkstress en bij 85% voor een betere werk-privébalans.

Sociale cohesie

Redenen die voor het terugdraaien van thuiswerken worden gegeven? Met name effectievere communicatie onder collega’s. Het zou samenwerken, brainstormen en het bedenken van nieuwe plannen eenvoudiger en effectiever maken. Een onderzoek van werkgeversvereniging AWVN in september vorig jaar maakt duidelijk dat zorgen rond thuiswerken meestal te maken hebben met zorgen over de sociale cohesie in de organisatie.

Gemiste kans

Een gemiste kans, vindt CNV. ‘Thuiswerken is een quick win om werknemers tevreden en productief te houden’, stelt voorzitter Piet Fortuin. ‘Ondanks de vele voordelen die thuiswerken biedt, zoals een betere balans werk-privé, een hogere productie, minder stress en minder ziekteverzuim, staan werkgevers sceptischer tegenover het thuiswerken. We pleiten ervoor dat werknemers de vrijheid behouden om te werken waar ze willen. Het komt de productiviteit immers duidelijk ten goede’.

Werk-privébalans

‘Thuiswerken zorgt daarbij voor een betere werk-privébalans’, licht Fortuin toe. ‘En dat is belangrijk nu steeds meer mensen in de knel komen tussen werk, kinderen, mantelzorg en andere verplichtingen. Zeker onder dertigers en veertigers is het ziekteverzuim nog altijd hoog om die redenen.'

Thuiswerkvergoeding

De fiscale vrijstelling voor de thuiswerkvergoeding is €2,40 euro per dag. Voor 61% is die niet kostendekkend, blijkt uit de CNV-enquête.  Fortuin: ‘Werkgevers mogen wel wat ruimhartiger zijn. Een thuiswerkvergoeding is goedkoper dan reiskosten. De werkkostenregeling biedt voldoende ruimte om de vergoeding op te schroeven. Thuiswerken levert vrijwel alleen maar voordelen op. De extra investering vanuit werkgevers is snel terugverdiend.’

‘Bij het in dienst gaan, heb ik duidelijke afspraken gemaakt met mijn werkgever over het thuiswerken. Elke werkdag op kantoor zijn, is voor mij niet haalbaal. Met een reistijd van 2 uur per dag, gaat het ten koste van mijn werk-privébalans. Ik heb 4 kinderen, waarvan 2 nog naar de basisschool gaan. Die wil ik op tijd ophalen van de bso. En werken in een kantoortuin is met mijn ADHD niet fijn. Ik krijg elk gesprek mee en het kost veel energie om dan iets uit de vingers te krijgen. Het liefst werk ik daarom thuis als ik iets moet uitwerken. 2 dagen per week naar kantoor werkt voor mij goed, want het sociale aspect zou ik ook niet willen missen.’

‘Voor corona was het op onze afdeling ongebruikelijk om vanuit huis te werken. De lockdown heeft dat wel veranderd. Kempenhaeghe is een zorginstelling voor mensen met epilepsie, slaapproblemen of neurologische leer- en ontwikkelstoornissen. Te veel achter een bureau zitten is voor mij niet inspirerend. Met thuiswerken bespaar ik reistijd en word ik minder snel afgeleid. Aan de andere kant is er op het werk gelegenheid voor contact met mensen. Ik vind binding met de organisatie en collega’s belangrijk. Mijn leidinggevende wil nieuwe afspraken maken rondom thuiswerken. Als ik verplicht zou worden om alle dagen naar kantoor te komen, dan zou mij dat benauwen, alsof ik een stukje vrijheid kwijtraak. Maximaal 50 procent van mijn contracturen thuiswerken, zoals de nieuwe regeling is, werkt voor mij prima. Best of both worlds.’

‘Volledig thuiswerken heeft ervoor gezorgd dat ik in mijn privéleven andere keuzes kon maken. Ik ben bijvoorbeeld van Den Haag naar Zeeland verhuisd, zodat ik dichter bij mijn kleinkinderen kon zijn. Sinds corona is er geen fysiek kantoor meer. En ik zou ook niet meer terug willen naar elke dag op kantoor aanwezig zijn. Het heeft veel gedaan voor mijn werk-privébalans. Ik ervaar minder stress in mijn lijf. Ik heb mijn routines en werk goed samen met mijn directe collega. We vullen elkaar aan als er privé iets is en zorgen ervoor dat het werk gewoon afkomt. We zijn een goed team! Aandacht voor het sociale aspect is er ook. Om de 6 weken is er een etentje, borrel of een lunch met collega’s.’

‘Ik heb heel lang volledig thuisgewerkt. Als commercieel vertaler was ik daar veel productiever dan op kantoor. Ik kreeg door het thuiswerken meer de regie over mijn eigen agenda. Het maakte het makkelijker om elke dag te bewegen en gezond te eten. En als ik even behoefte had aan iets sociaals, dan ging ik langs kantoor en deed ik daar een rondje. Dit deed ik regelmatig, zo bleef ik toch zichtbaar. De mogelijkheid tot thuiswerken is voor mij een belangrijke arbeidsvoorwaarde. Niemand is of werkt hetzelfde, dwing daarom je mensen niet om tegen hun natuur in te gaan.’

Dit artikel verschijnt in het ledenmagazine Werk & zo van half juni.