Volgens de Onderzoeksraad nemen veel werkgevers op dit moment veel te weinig verantwoordelijkheid en schuiven ze die te makkelijk af op uitzendbureaus. Ze hebben te weinig oog voor de kwetsbare positie van arbeidsmigranten, waar een combinatie van taalbarrières, cultuurverschillen, lengte van werkweken en onzekerheid over het contract een groot risico vormt voor ongelukken op het werk. Uit meerdere onderzoeken blijkt dat arbeidsmigranten 1,4 tot 5 keer vaker dan gemiddeld betrokken zijn bij een arbeidsongeval. Het vaakst gaat het mis in de industrie, de bouw, groot- en detailhandel, landbouw, voeding, vervoer en opslag.
Onzekerheid maakt machteloos
‘Arbeidsmigranten zitten in een bijzonder kwetsbare positie’, zegt CNV-bestuurder Jeroen Warnaar. ‘Ze hebben problemen met de taal en zijn vaak ook niet goed op de hoogte van hun rechten. En als ze zijn bang om hun baan kwijt te raken als ze ergens moeilijk over doen. Die onzekerheid maakt machteloos. Werkgevers weten dat en maken daar ook misbruik van.'
Zorgplicht voor werkgever
Vakbond CNV spoort werkgevers om hun verantwoordelijkheid te nemen. Warnaar: ‘Zorg dat de basis op orde is: dat iemand goed wordt ingewerkt, dat de werkprocessen veilig zijn, dat er aandacht is voor taalverschillen en dat er goede begeleiding is als er iets misgaat. In de land- en tuinbouw zien we daar goede voorbeelden van en verzorgen we ook workshops voor werkgevers. De werkgever heeft tenslotte - ook als hij inlener is - een zorgplicht en is verantwoordelijk voor een veilige en gezonde werkplek. Daar hoort ook een vast contract bij, als het om structureel werk gaat. En als je het als werkgever helemaal goed wilt doen: geef ze er meteen een lidmaatschap van de vakbond bij. Dan laat je zien dat we hier in Nederland de rechten van werknemers respecteren, ook die van arbeidsmigranten.’
CNV regelt nabetalingen voor uitzendkrachten
In de dagelijkse praktijk heeft CNV veel te maken met de problematiek van arbeidsmigranten. ‘De waarnemingen die de Onderzoeksraad doet zijn ons helaas maar al te goed bekend’, zegt Henry Stroek van het CNV-project Bestrijding Misbruik Uitzendconstructies. ‘De problematiek in de uitzendbranche is hardnekkig. Er gaat veel mis, maar arbeidsmigranten weten de weg naar de vakbond nog onvoldoende te vinden of durven er geen werk van te maken. Toch is het belangrijk dat mensen zich melden, want voor onze leden krijgen veel voor elkaar, vaak zonder dat er een rechter aan te pas komt.’
Vorig jaar inde de bond ruim 1,4 miljoen euro aan nabetalingen voor uitzendkrachten.