‘Voorjaarsnota biedt geen hoop aan zorgpersoneel’

Zichtbaar opgelucht verkondigde minister Agema van Volksgezondheid (PVV) dat het een geluk bij een ongeluk is dat ze niet hoeft te bezuinigen, omdat er meevallers zijn op haar begroting. Maar als we die 'meevaller van 600 miljoen' van dichtbij bekijken, gaat het grotendeels om geld dat overblijft doordat de zorg simpelweg niet geleverd kán worden, maar wel nodig is. Geen thuiszorg voor ouderen, geen hulp voor kwetsbaren, geen kraamzorg. Allemaal door personeelstekort. Dat is geen financiële meevaller, het is een maatschappelijk probleem dat om actie vraagt.

Extra budget

CNV is verbijsterd over het gebrek aan ambitie bij deze minister. De problemen in de zorg zijn enorm. De voorjaarsnota is hét moment waarop bewindslieden aanvullingen en correcties op de begroting kunnen realiseren. Verschillende van haar collega’s hebben dan ook om extra budget gevraagd. Van een minister die zegt hart voor de zorg te hebben, mag je verwachten dat ze de voorjaarsnota gebruikt om extra geld te vragen voor plannen om de zorg toekomstbestendig te maken. Plannen om te zorgen dat mensen verantwoord langer thuis kunnen wonen en plannen om de personeelstekorten bij de wortel aan te pakken.

Toekomstbestendige zorg

Maar geen plan, geen visie. Wachtlijsten in de GGZ, een tekort aan kraamzorg, uitvallende thuiszorg en ouderen die het maar zelf moeten uitzoeken. Het lijkt wel of de minister hier in berust. In de komende jaren zal de behoefte aan zorg toenemen. Het aantal zorgmedewerkers dat nodig is om hieraan tegemoet te komen stijgt niet mee.

Uit onderzoek blijkt dat bij ongewijzigd beleid het huidige tekort van 62.000 medewerkers oploopt naar 233.000 in 2033. Een toekomstbestendige zorg begint bij mensen, bij investeren in medewerkers zodat die het volhouden om zorg te leveren, ook als de vraag zo stijgt. Die hun vak met hart en ziel kunnen blijven uitoefenen, omdat de werkdruk draaglijk is, de beloning eerlijk en ze toekomstperspectief hebben.

Beroep op mantelzorgers

Bezuinigen of niets doen is contraproductief. Het lijkt goedkoop, maar we betalen er uiteindelijk de rekening voor. Want laten we duidelijk zijn: het personeelstekort raakt ons allemaal. Als er geen verpleegkundige is, wordt de familie gebeld. Als de wijkverpleegkundige uitvalt, moet de buurman inspringen. Dat zal alleen maar meer worden. Als professionele zorg minder beschikbaar is, zal steeds vaker een beroep worden gedaan op mantelzorgers. Die moeten bijvoorbeeld voor langere tijd een dag per week vrij nemen omdat ouders hulpbehoevend worden. Wie mantelzorger is weet hoe dankbaar dat kan zijn, maar ook welke wissel dat kan trekken.

Productiviteit onder druk

De combinatie werk, gezin en mantelzorg is zwaar. Minder werken om te kunnen zorgen zet het inkomen en de productiviteit van werkenden onder druk. Gaan we dat helemaal voorkomen? Nee, maar nu niks doen betekent dat we de tekorten op laten lopen en de rekening doorsturen naar de zorgmedewerkers en de mantelzorgers van morgen. De samenleving verdient meer dan kortstondig boekhoudkundig geluk. Een visie op zorg, met investeringen die bijdragen aan oplossingen voor de grote uitdagingen waar we voor staan, dat is wat we nodig hebben en waar de minister heel snel werk van moet gaan maken.

Joost Veldt is sectorleider zorg en welzijn bij vakbond CNV.

Dit opiniestuk stond eerder in het AD van 10 mei 2025.