Paulien Visser is juriste bij CNV en vertelt over hoe reorganisaties in zijn werk gaan. ‘Als een werkgever wil reorganiseren, dan moeten ze daarover eerst de ondernemingsraad (or) raadplegen. Zij moeten instemmen met een zogenaamde adviesaanvraag of het reorganisatieplan. Hierin staan het doel van de reorganisatie, de aanleiding, de gevolgen en de aanpak beschreven. Juristen van de vakbond controleren of de medezeggenschap tijdig is betrokken. Als de OR heeft ingestemd, dan mag de werkgever verder met reorganiseren.’
Afspiegeling checken
‘De vakbond spreekt met de werkgever vervolgens een sociaal plan af. Dit bevat herplaatsingsmogelijkheden, scholing en begeleiding, termijnen en criteria die van belang zijn om te bepalen welke medewerkers boventallig worden. Daarnaast is vaak opgenomen hoe de ontslagvergoeding eruit ziet.’
‘Om te bepalen welke medewerkers moeten vertrekken, vindt een afspiegeling plaats op basis van leeftijdsgroepen, de zogenaamde cohorten. Degene binnen die leeftijdsgroep met het kortste dienstverband krijgt een vertrekregeling. Wij als vakbond checken ook of die afspiegeling binnen de cohorten goed verloopt. Aan de hand van tabellen moet de werkgever dat inzichtelijk maken, ook aan de or. De werkgever heeft niet de keuzevrijheid om te zeggen: “Die moet weg en die mag niet weg”. Dat is aan regels gebonden. Soms kunnen er wel collega’s buiten de afspiegeling worden gehouden als ze onmisbaar zijn voor de organisatie.’
Bezwaar maken
‘Wanneer je dan boventallig blijkt te worden, dan krijg je eerst een toelichting van je werkgever waarom jij dat bent. Je kunt daar in veel gevallen bezwaar tegen maken. Juristen van CNV kunnen adviseren of dat bezwaar kansrijk is en kunnen juridische ondersteuning bieden in een dergelijke procedure. Mocht er geen verandering komen in je boventalligheid, dan krijg je als vertrekkende werknemer vaak een vaststellingsovereenkomst aangeboden. Ook hierbij kan CNV meekijken.’
‘We kijken of je de juiste transitie- of beëindigingsvergoeding krijgt. We checken ook of de lengte van het dienstverband goed is opgenomen, en soms kan er een discussie zijn over vakantiedagen. Het loont om daar goed naar te laten kijken. Ook in het geval van een plaatsmakersregeling, waarin mensen die niet boventallig zijn verklaard, zich melden om vrijwillig te vertrekken met een regeling, kan CNV adviseren. Soms lukt het ons ook om er voor individuele werknemers nog iets extra’s uit te slepen, zoals een scholingsregeling.’
Vorm van compensatie
‘Bericht krijgen dat je arbeidsovereenkomst eindigt als gevolg van een reorganisatie kan heel heftig zijn. Maar het is goed om je te realiseren dat een werkgever niet van de ene op de andere dag kan besluiten om je op straat te zetten. Bij een reorganisatie ligt daaraan altijd een sociaal plan ten grondslag waarin een vorm van compensatie wordt geboden. Je bent niet binnen een maand je baan kwijt. Aan zoiets gaat een lang proces vooraf.’
