Samenleven

In een recent PISA-onderzoek wordt geconcludeerd dat het Nederlandse onderwijs laag scoort als het gaat om discipline. Ons land staat op plek 65 van 81 deelnemende landen. Geen beste score. Het onderzoek betreft de discipline en orde tijdens de les. Pauzes zijn, voor zover ik weet, niet onderzocht. De conclusie is niet mals: onrustige klassen en ordeverstoringen leiden tot leerachterstanden. Volgens de onderzoekers verkeert het Nederlandse onderwijs in een structurele crisis op het gebied van gedrag en discipline. Ik voel de bui al hangen… Voor we het weten, moeten we als schoolleiders weer herstelplannen schrijven en indienen.

Vooruitlopend daarop denk ik alvast mee met de conciërge over alledaagse praktische oplossingen. Zou een grotere afvalbak nog helpen of meer toezicht tijdens de pauzes? “We moeten zelf wel het goede voorbeeld geven”, zegt hij dan. Die zin blijft de rest van de dag bij mij haken. Het goede voorbeeld geven… Doen we dat in onze samenleving? Op social media? In Den Haag? Je hoeft niet vaak naar het journaal te kijken om daar een antwoord op te geven.

Het zal beslist zo zijn dat Nederlandse leerlingen in vergelijking met het buitenland geen hoge scores halen op orde, netheid en vlijt. We becijferen deze aloude deugden al lang niet meer op rapporten die je aan je ouders liet zien. Waarschijnlijk omdat we het niet belangrijk genoeg meer vonden. Of oubollig. Eigenlijk is dat best jammer. Want samenleven is óók een basisvaardigheid. En de school is bij uitstek de plek om daarin te oefenen en te leren. Onze wettelijke opdracht is om ‘actief burgerschap en sociale cohesie’ te bevorderen. De inspectie vraagt van ons om daar doelgericht aan te werken. We werken daar iedere dag aan – ook tijdens deze pauze: leerlingen laten oefenen om verdraagzaamheid, begrip en verantwoordelijkheid in de praktijk te brengen. Een aantal politici zou ik in dat kader graag uitnodigen om wat bijlessen bij ons te volgen en hun kennis weer op te frissen. Wellicht kunnen ze daarna meedraaien in de corveeploeg, want niemand is te oud om te leren.