Karim Amghar is schrijver, programmamaker en mbo-docent burgerschapskunde in Rotterdam. Hij staat al jaren op de barricades voor het mbo. Maar nu dan dit boek, ‘omdat je het ijzer moet smeden als het heet is’, zegt hij. ‘Iedereen vóelt nu de tekorten op de arbeidsmarkt. Als je een loodgieter nodig hebt, moet je geduld hebben en héél goed zoeken. Als er geen personeel is op de kinderopvang, heb je je kind thuis terwijl je moet werken. We hebben 66.000 vacatures in de zorg, tegen 2033 zullen dat er 190.000 zijn. In de bouw is een tekort van 60.000 arbeidskrachten, in de techniek zijn 80.000 vacatures. De vraag naar mbo’ers is enorm, terwijl het aantal aanmeldingen voor het mbo al jaren gestaag terugloopt.’
Onderwaardering mbo-student
Zelf hoorde hij meermaals de zin: ‘Dat begrijp jij toch niet.’ En vele mbo-studenten en afgestudeerden met hem. Of: ‘Doe je best op school, anders moet je met je handen gaan werken.’ Karim ging naar vmbo-kader, niet omdat hij geen havo/vwo aan zou kunnen, maar omdat zijn ouders analfabeet waren en in die 8 jaar nooit op school waren geweest. Daardoor dacht de leerkracht dat Karim zou falen op havo/vwo. Dit verhaal van te laag adviseren en onderwaardering is geen uitzondering. Karim ging daarna naar het mbo. Zijn toenmalige vriendin verzweeg in haar vriendenkring dat haar vriend op het mbo zat. Het boek staat vol met soortgelijke ervaringen. Karim: ‘Bijna 40% van de beroepsbevolking heeft een mbo-diploma. Waarom beseft de andere 60% niet hoe belangrijk mbo’ers zijn voor de samenleving?’
Discriminatie van mbo'ers
‘Oud-minister van Onderwijs Jos van Kemenade zei het ooit zo tegen mij: “Die onderwaardering komt doordat het niet om ónze kinderen gaat. Wij hoogopgeleiden willen juist niet dat het verandert.” Dat is toch triest! Willen we dan niet dat onze billen worden afgeveegd als we dat zelf niet meer kunnen?’ Amghar somt een paar feiten op die laten zien dat mbo’ers gediscrimineerd worden: zorgverzekeringen en datingsites voor hoger opgeleiden, ontzeggen van de toegang aan mbo’ers in de horeca, het feit dat het jaren duurde totdat mbo’ers zich ook studenten mochten noemen, de veel lagere salariëring. ‘De term laag- of hoogopgeleid, ook zoiets. Of denkers en doeners, alsof je als doener niet hoeft te denken! Het mbo leidt high tech vakmensen en technisch specialisten op!’
Mbo-schaamte
‘Mbo-studenten zijn wel degelijk trots op hun vak, maar voelen zich ondergewaardeerd en gekleineerd, hebben last van mbo-schaamte. Dat doet iets met je. Ze hebben een laagzelfbeeld, lage verwachtingen, minder sociale verbanden. Dat is funest. Sociale pijn heeft hetzelfde effect als fysieke pijn, blijkt uit onderzoek. Er ligt een groot potentieel in die groep en dat wordt verpest door keiharde discriminatie en polarisatie. De kloof tussen mbo en hbo en universiteit is de grootste kloof die er is’, stelt Karim. ‘Als we zo zouden discrimineren op kleur of gender, was het land te klein. Ik wil dat artikel 1 van de Grondwet wordt aangevuld met discriminatie op opleidingsniveau.’ Hij maakt zich daar intussen hard voor in politiek Den Haag.
Salarissen omhoog
De Grondwet wijzigen is slechts één van een groot aantal maatregelen die Karim voorstelt om het belang van het mbo voor de samenleving te onderstrepen. Als hij de baas was, ‘zou ik beginnen met meer mbo’ers in de politiek. Nu heeft 5% van de Tweede Kamerleden een mbo-achtergrond. Dat moet naar minimaal 30%. Ook bij vakbonden moeten meer mbo’ers op invloedrijke posities komen. En die moeten gaan werken aan een inhaalslag voor salarissen van cruciale mbo-beroepen. Er zijn bedrijven die miljoenen aan bonussen aan de top betalen, maar hun mbo’ers een schamel loon betalen waarmee ze geen huis kunnen kopen. Een salaris zou niet moeten afhangen van de opleiding die je gedaan hebt, maar van de waarde van het werk dat je doet.'
Voor stagiairs die zich oneerlijk behandeld voelen of zelfs uitgebuit, meld het op stagemeldpunt van CNV Jongeren.
Maar dat begrijp jij toch niet is verschenen bij De Correspondent. Het is voor €15,- te koop in de boekhandel, maar ook te winnen >> zie pagina 47 in ons magazine Werk&zo editie 2.
