Menstruatie en werk

Wat zijn de regels rondom menstruatie en werk? Welke afspraken kun je maken? En wat staat hierover in cao’s, zoals de cao Kinderopvang? We leggen het graag uit.

Wil je jouw ervaring delen? Ga direct naar onze poll over menstruatieproducten op het werk.

Wettelijke regelingen bij menstruatie en werk

In de wet staan geen regels over bijvoorbeeld verlof of aanpassingen op je werk vanwege menstruatieklachten. Maar er is echt wel wat mogelijk:

• Calamiteitenverlof: alleen bij uitzonderlijke, acute situaties.
• Ziekmelding: Voor als je menstruatie zo erg is, dat je niet kunt werken.
• Maatwerkafspraken: bijvoorbeeld een aangepast rooster tijdens je menstruatie, thuiswerken, andere taken of extra pauzes.

Je hoeft geen medische details te delen, je werk hoef je dus niet te vertellen dat je je ziekmeldt, omdat je ongesteld bent. Samen in gesprek blijven is het belangrijkst.

Wat staat er in cao's?

Steeds meer cao’s besteden aandacht aan menstruatie en werk. Het helpt vrouwen om het werken makkelijker en fijner te maken als ze ongesteld zijn.

Cao Kinderopvang

In de cao Kinderopvang is vastgelegd dat medewerkers die tijdens hun menstruatieklachten ervaren die hun werk beïnvloeden, altijd een maatwerkafspraak kunnen aanvragen. De medewerker hoeft alleen aan te geven dat zij van deze mogelijkheid gebruik wil maken; Je hoeft dus geen medische details te geven. Vervolgens spreken werkgever en medewerker samen af hoe het werk zo kan worden ingericht dat de medewerker haar contracturen kan blijven werken, terwijl er tegelijk rekening wordt gehouden met haar klachten. Ook roept de cao werkgevers op om gratis menstruatieproducten op de werkvloer beschikbaar te stellen.

Cao NS

De NS-cao bevat duidelijke afspraken. Medewerkers kunnen bij menstruatieklachten een maatwerkoplossing vragen, zoals aangepaste taken of extra rust. Ook stelt NS gratis menstruatieproducten beschikbaar op de werkplek.

Cao Sociaal Werk

Werkgevers en werknemers voeren ‘het goede gesprek’ bij menstruatie- of overgangsklachten. Je kunt een maatwerkoplossing vragen als klachten je werk beïnvloeden. Daarnaast roept de cao werkgevers op om gratis menstruatieproducten aan te bieden.

Cao Hoger Beroepsonderwijs

In het onderhandelaarsakkoord voor de nieuwe cao Hbo (vanaf 1 januari 2026) is afgesproken dat instellingen en medewerkers samen bekijken welke aanpassing helpt wanneer menstruatieklachten het werk beïnvloeden. Het goede gesprek staat centraal en oplossingen zijn maatwerk.

Cao Ziekenhuizen

De cao Ziekenhuizen benoemt dat hormonale klachten, zoals menstruatie en menopauze, invloed kunnen hebben op inzetbaarheid. Daarom moet er ruimte zijn voor een open gesprek tussen werknemer en werkgever. Samen kijk je welke aanpassing helpt om te kunnen blijven werken.

Cao GGZ

In de cao GGZ is afgesproken dat menstruatieklachten bespreekbaar moeten zijn. Medewerkers kunnen een maatwerkoplossing vragen als klachten invloed hebben op het werk.

Check je cao

Werk je in de kinderopvang of een andere sector? Bekijk je cao om te weten welke afspraken er zijn over menstruatie en werk.

Vragen over jouw cao?

Heb je vragen over de uitleg? Of denk je dat de afspraken die er voor jou zijn niet goed uitgevoerd worden door je werkgever? Neem dan contact met jouw cao-onderhandelaar. We helpen je graag verder!

Waarom menstruatie bespreekbaar moet zijn

Veel mensen ervaren menstruatieklachten die invloed hebben op hun werk. Voorbeelden zijn:

• buikpijn en rugpijn
• vermoeidheid
• migraine
• stemmingswisselingen
• concentratieproblemen

Toch praten veel werknemers er niet over, vaak uit schaamte of angst voor onbegrip. Dat taboe zorgt soms voor onnodige uitval of juist overbelasting. Een open gesprek kan oplossingen bieden, zoals:

• flexibele werktijden
• tijdelijk andere taken
• extra pauzes
• mogelijkheden om thuis te werken
• een rustige werkplek

Sommige werknemers hebben moeite om menstruatieproducten te betalen. Dit heet menstruatiearmoede. Door gratis producten op de wc neer te zetten, verlaag je drempels en zorg je dat iedereen veilig en gezond kan werken.

Wat doet CNV?

CNV werkt aan een gezonde, veilige en begripvolle werkomgeving voor iedereen. We zetten ons in voor:

• cao-afspraken die menstruatie en hormonale gezondheid bespreekbaar maken
• bewustwording op de werkvloer
• advies en ondersteuning voor werknemers, werkgevers en medezeggenschap
• goede informatievoorziening over menstruatie en werk

Samen maken we menstruatie bespreekbaar en zorgen we voor een fijne werkplek voor mannen én vrouwen.

Tips voor werkgevers, werknemers en medezeggenschap

Voor werkgevers

Zorg voor een open cultuur waarin menstruatie bespreekbaar is. Bied flexibiliteit en denk actief mee over oplossingen die aansluiten bij het werk. Maak het mogelijk om op zware dagen korter of anders te werken. Zorg dat op alle damestoiletten menstruatieproducten en een prullenbak aanwezig zijn. Gratis menstruatieproducten helpen niet alleen bij ongemak, maar voorkomen ook dat werknemers zelf kosten moeten maken als dat lastig is.

Voor werknemers

Vertel je leidinggevende wat je nodig hebt om goed te blijven functioneren. Denk aan:

• een aangepast rooster of flexibel beginnen
• tijdelijk andere taken die minder zwaar zijn
• extra pauzes of een rustmoment
• thuiswerken als dat jouw klachten vermindert
• een rustige werkplek voor concentratie
• menstruatieproducten op de wc en een prullenbak als die ontbreekt

Je hoeft alleen aan te geven wat je nodig hebt om goed te kunnen blijven werken. Je hoeft geen medische details te delen.

Hoe bespreek ik dit met mijn leidinggevende?

Veel mensen vinden het spannend om over menstruatieklachten te beginnen. Deze tips kunnen helpen:

• Bedenk vooraf wat je nodig hebt op je werk tijdens je menstruatie.
• Leg uit dat je wilt blijven functioneren, en dat een kleine aanpassing daarbij helpt.
• Houd het simpel: je hoeft geen medische uitleg te geven.
• Vind je het moeilijk? Vraag een collega mee of begin via een kort bericht.
• Spreek af dat jullie later nog even kijken of de afspraken werken.

Een open gesprek zorgt vaak al voor meer begrip en praktische oplossingen.

Voor or’en en mr’en

Maak menstruatie en werk onderdeel van beleid voor duurzame inzetbaarheid. Agendeer het regelmatig en zorg dat werknemers toegang hebben tot ondersteuning.